پرکاری تیروئید | نشانه ها، علل و درمان پر کاری تیروئید

نشانه های پرکاری تیروئید چیست؟

تیروئید غدهٔ پروانه ای شکل روی گلو است که وظیفهٔ تنظیم عملکردهای بدن را برعهده دارد. همه علائم پرکاری تیروئید و کم کاری تیروئید ممکن است در آزمایشات نشان داده نشود، در صورت درمان پرکاری تیروئید این نشانه ها نیز از بین می روند. این علائم عبارتند از:

• افزایش ضربان قلب و افزایش خفیف فشار خون در حالت عادی
• گواتر یا بزرگی تیروئید
• افزایش تعریق و عدم تحمل گرما
• ضعف عضلات (در ناحیه شانه، لگن، ران) و لرزش های غیر ارادی به خصوص در دستان و انگشتان
• برجسته شدن چشم ها و کشیده شدن پلک بالا به سمت پایین
• بزرگ شدن پستان در آقایان و کاهش میل جنسی
• قاعدگی نامنظم و کم شدن حجم خونریزی
• مشکلات گوارشی، اسهال، تغییر در حرکات روده، افزایش اشتها و کاهش وزن (در افراد مسن ممکن است افزایش وزن دیده شود)
• تغییر در ضخامت پوست، خارش بدن، سرخی کف دست و تورم نوک انگشتان
• عوامل روانی (اضطراب، زود رنجی، ناامیدی، بداخلاقی و عاطفی شدن، بی حوصلگی، حمله هراس و بیماری دو قطبی)
• اختلال در تمرکز، تحریک پذیری و کند شدن عملکرد ذهنی
• انرژی زیاد، بیش فعالی، بی قراری و بی خوابی
• تهوع و استفراغ
• بروز درد در گردن و خشن شدن صدا
• تنگی نفس و سرگیجه

توجه: علائم جسمانی تیروئید با درمان آن از بین می روند، اما علائم روانی ممکن است تا مدت ها باقی بمانند. مشاوره روانشناسی به شما این امکان را می دهد تا علاوه بر درمان علائم روانی در مقابل مشکلات جسمانی نیز از روش های غیر دارویی مناسبی استفاده کنید.

چه عواملی باعث بروز پرکاری تیروئید میشود؟

پرکاری تیروئید به عوامل مختلفی بستگی دارد که شایع ترین علت آن ابتلا به بیماری گریوز می باشد (علائم بیماری گریوز تعریق در پشت چشم هاست که باعث درد چشم، اشک ریختن و بیرون زدگی چشم ها می شود). همچنین با شناسایی و درمان عوامل پرکاری تیروئید میتوان تا حدود زیادی آن را درمان کرد. سایر عوامل عبارتند از:

• زیاده روی در مصرف ید
• تیروئیدیت یا التهاب تیروئید
• رشد تودهٔ غیر سرطانی روی غدهٔ تیروئید
• مصرف بیش از اندازه هورمون های تیروئید برای درمان سایر بیماری ها
• التهاب نیمهٔ حاد غدهٔ تیروئید
• التهاب غدهٔ تیروئید بر اثر تجمع گلبول های سفید (لنفوسیت ها) یا التهاب تیروئید پس از زایمان
• تومورهای بیضه ها و تخمدان
• سابقه خانوادگی ابتلا به پرکاری تیروئید
• استرس (مخصوصا در خانم ها)
• مصرف برخی از دارو ها که باعث پرکاری تیروئید میشود

یکی از عوامل مهم پرکاری تیروئید، استرس و اضطراب بیش از اندازه میباشد که در خانم ها شیوع بیشتری دارد، بنابراین با درمان استرس های غیر طبیعی تا حد زیادی می توان از بروز پرکاری تیروئید جلوگیری کرد.

چگونه پرکاری تیروئید تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص پرکاری تیروئید آزمایشات و تست های وجود دارد که پزشک می تواند با کمک آن ها درمان مناسبی را برای پرکاری تیروئید در نظر بگیرد.

بررسی جسمانی، تاریخچه دارویی، تست خون، آزمایش جذب ید رادیواکتیو و اسکن تیروئید از جمله مواردی هستند که با استفاده از آن ها می توان پرکاری تیروئید را به درستی تشخیص داد.

پیامدهای عدم درمان پرکاری تیروئید

در صورتی که پرکاری تیروئید درمان نشود می‌تواند عوارض جدی و خطرناکی به دنبال داشته باشد که این عوارض عمدتا به قلب مربوط می‌شوند. برخی از اثرات منفی پرکاری تیروئید کنترل نشده بر روی قلب، عبارتند از:

• آریتمی قلبی (اختلالات مربوط به ضربان نامنظم قلب مانند فیبریلاسیون دهلیزی)

• اتساع قلب (بزرگ شدن حفره‌ی درون قلب و نازک شدن عضلات قلب) و نارسایی احتقانی قلب
• ایست ناگهانی قلب
• فشار خون بالا

پرکاری تیروئید موجب مصرف بیش از حد کلسیم و پتاسیم استخوان ها شده و از طریق ادرار و مدفوع آن را دفع می کند؛ بدین ترتیب تراکم مواد معدنی کم شده و باعث بروز آرتروز مفاصل می شود.

درمان پرکاری تیروئید

پرکاری تیروئید درمان های متفاوتی دارد، درمان مناسب با توجه به سن، جنسیت، وضعیت جسمی و وخامت حال بیمار تجویز می شود:

ید رادیواکتیو

ید رادیواکتیو یک داروی خوراکی است، که توسط غده تیروئید جذب شده و سبب منقبض شدن غده تیروئید و فروکش کردن علائم می شود و معمولا 3 تا 6 ماه به طول می انجامد. این نوع درمان فعالیت تیروئید را به طور قابل ملاحظه ای کم می کند تا جایی که داروها برای جایگزین کردن با تیروکسین کم می شوند.

داروهای ضد تیروئید

داروهای ضد تیروئید (Propylthiouracil و Methimazole) علائم پرکاری تیروئید را به وسیلۀ جلوگیری از تولید مقدار زیاد هورمون کاهش می دهند، علائم آن بعد از 6 تا 12 هفته شروع به بهبود می کند، اما درمان به وسیله قرص های ضد تیروئید به طور معمول یک سال یا بیشتر به طول می انجامد.

در بعضی افراد مشکل دائمی است و در بعضی افراد دوره های بهبود و بازگشت بیماری وجود دارد. هردو داروی ذکر شده آسیب های شدید کبدی خواهند داشت و گاهی سبب مرگ خواهند شد (از آنجا که Propylthiouracil آسیب های جدی تری به کبد وارد می کند در کل تنها زمانی باید مصرف شود که Methimazole قابل تحمل نباشد).

بتابلوکرها

داروهای بتابلوکر معمولا جهت درمان فشار خون بالا استفاده می شوند و سبب کاهش سطح تیروئید نخواهند شد، اما می توانند سبب کاهش ضربان قلب سریع شوند و از تپش قلب جلوگیری کنند. متخصص از این دارو برای کاهش علائمپرکاری تیروئید استفاده می کند.

جراحی

در صورتی که نتوانید داروهای ضد تیروئید را تحمل کنید و با درمان رادیو اکتیو مخالف باشید، احتمالا باید برای جراحی آماده شوید گرچه این روش تنها در تعداد محدودی از افراد قابل انجام است.

چند نکته دانستنی

یک رژیم غذایی فاقد گلوتن برای افراد مبتلا به مشکلات تیروئیدی مفید می باشد، همچنین استفاده از لبنیات کم چرب برای بیماران نیز بهترین گزینه است. مصرف روزانه ۳ الی ۴ لیوان آب، حذف شکر از برنامه غذایی، حذف غذاهای نیمه آماده و کنسروی، حذف نوشیدنی های کافئین دار از مهم ترین اقدامات مراقبت های پزشکی می باشد.

برای دریافت مشاوره در زمینه کاهش تاثیر بیماری های جسمی بر روان می توانید با مشاوران مرکز مشاوره روانشناسی حامی هنر زندگی از طریق تلفن ثابت از کل کشور با شماره 9099075228 و از تهران با شماره 9092305265 تماس بگیرید.

منبع : پرکاری تیروئید | نشانه ها، علل و درمان پر کاری تیروئید